Bir Alt Cezanın Verilmesi Nedir ?

Devlet memuru hakkında verilen disiplin cezasının uygulanmasının bir alt disiplin cezası şeklinde olabilmesi bazı hallerin varlığına bağlıdır. Ancak, bu hallerin varlığı, verilen cezanın mutlaka bir alt ceza şeklinde uygulanmasını da gerektirmemektedir. Öte yandan, alt ceza şeklinde uygulama yapılması ise verilen asıl cezayı değiştirmemektedir.

Alt ceza uygulanmasına ilişkin düzenleme
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, memurlar hakkında verilebilecek disiplin cezalarını, işlenen fiil veya halin ağırlık derecesine göre 5 grupta toplamış ve işlenen bir fiil veya halin gerektirdiği disiplin cezasının, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi almış olan memurlar hakkında bir derece hafif ceza şeklinde uygulanabileceğine hükmetmiştir

.
Öte yandan, memur hakkında disiplin cezası verilirken, ilgili amir veya kurulun disiplin cezası verme yönündeki kararıyla birlikte, bu cezanın memur hakkında bir alt ceza şeklinde uygulanıp uygulanmayacağı yönünde bir değerlendirme de yapılır. Bu değerlendirmenin yapılması zorunlu olmakla birlikte, değerlendirme neticesinde alt ceza uygulamasına gidilip gidilmeyeceği hususunda verilecek karara ilişkin takdir yetkisi cezayı veren amir ya da kurulda olacaktır.

Ancak, uygulamanın bir alt disiplin cezası şeklinde olup olmayacağı konusunda amir ve kurulların takdir yetkisinin olmasının, alt ceza uygulaması için gerekli şartları taşıyan memur hakkında bir derece hafif ceza uygulaması yoluna gitmeme şeklinde bir sonuç doğurmaması gerekeceğini değerlendirmekteyiz.

Disiplin cezasının bir derece alt ceza şeklinde uygulanması gerekebilecek haller
Devlet memurlarının disiplin cezası gerektiren bir fiil veya hallerinden dolayı haklarında yapılan soruşturma neticesinde, yetkili disiplin amiri (ya da kurul) memur hakkında ceza verilmesi yönünde karar oluşturması durumunda;
**İlgili memurun geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olup olmadığına,
**İlgili memurun başarı belgesi almış olup olmadığına,
**İlgili memurun ödül almış olup olmadığına
bakar ve bu hususları da değerlendirmek suretiyle memur hakkında bir derece alt disiplin cezası uygulanıp uygulanmayacağına ilişkin kararını verir.

Ancak, memur hakkında bir derece hafif olan disiplin cezası uygulamasına gidilmesi için, memurun yukarıda sayılan üç şarta birlikte sahip olması gerekmez. Bu şartlardan herhangi birinin varlığı, memur hakkında alt ceza uygulamasına gidilmesi için yeterli görülebilir.

Öte yandan, memurun geçmiş hizmetlerine ilişkin değerlendirmenin nasıl yapılacağına ilişkin somut kriterler belirlememiş olmasından dolayı, bu konudaki değerlendirmelerin disiplin cezasını verecek olan disiplin amirinin (veya kurulunun) takdirinde olması sonucunu doğurmaktadır.