Diyap Ağa kimdir? Neden sürüldü? Nasıl oldu? Mezarı nerede?

Diyap Ağa kimdir? Neden sürüldü? Nasıl oldu? Mezarı nerede? Efendiler biz buraya kaçmaya mı geldik hangi savaş?

Soruları merak edilmektedir, arama motorlarında, sosyal medya platformlarında, ülkemiz gündeminde ve web sitemiz polis365.com adresinde bu sorulara yanıtlar aranmaktadır. Bizlerde sizin için Diyap Ağa kimdir? Neden sürüldü? Nasıl oldu? Mezarı nerede? sorularının yanıtlarını araştırdık. İşte detaylar;

Dersimli Diyap Ağa, 1831 yılında Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde Hozatlı Seyithan Ağa ve Elif Hanım’ın oğlu olarak dünyaya geldi. Diyap Ağa, Ferhatuşağı aşiretinin Ovacık-Hozat koluna mensup bir birey olarak, özel eğitim almıştır. İki evlilik yapmış olan Diyap Ağa, hayatı boyunca önemli tarihi dönemlerin şahidi olmuştur.

Birinci Dünya Savaşı sırasında, Diyap Ağa Hamidiye milislerinde milis komutanı olarak görev yapmıştır. Bitlis ve Siirt bölgeleri Rus işgali altındayken, aşiretiyle birlikte bu bölgelerin kurtarılması için savaşmış ve milislere liderlik etmiştir. Bu süreçte, Mustafa Kemal Atatürk ile yakın bir ilişki kurmuş ve dostlukları güçlenmiştir. Diyap Ağa, Dersim bölgesinin Ferhatuşağı aşiretinin lideri olarak büyük bir saygı ve etki alanına sahipti.

1919 yılında, Erzurum ve Sivas kongrelerini desteklemiş ve Ankara’da toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Dersim milletvekili olarak seçilmiştir (1920-1923). Sakarya Meydan Muharebesi sırasında Yunan ordusunun Ankara’ya yaklaşması üzerine meclisin Kayseri’ye taşınması tartışmaları yaşandığında, Diyap Ağa cesurca, “Buraya savaşmaya mı yoksa kaçmaya mı geldik!” diyerek Millî Mücadele’ye olan destek ve cesaretini ortaya koymuştur.

Diyap Ağa ve aşireti, Dersim’in doğu ve güneydoğu bölgelerinde, yerel milis güçleri olarak Fransız ve İngiliz ordularına karşı direniş göstermişlerdir. Daha sonra, Seyit Rıza ile ilişkilendirmesi nedeniyle Diyap Ağa Diyarbakır’a sürgün edilmiştir. Aşiretin diğer üyeleri de Divriği’ye zorunlu göç etmek zorunda kalmışlardır. Diyap Ağa, Dersim milletvekilliği görevini tamamladıktan sonra memleketi Tunceli’ye geri dönmüş ve Mustafa Kemal Atatürk tarafından maaş bağlanmıştır. 1935 yılında Tunceli’de vefat etmiştir. Diyap Ağa’nın mezarı, günümüzde Hozat sınırındaki Gözlüçayır köyünde bulunmaktadır.

1922 yılında Dersim’in vilayet statüsüne kavuşması için dilekçe vermiş ve bu teklif, Mustafa Kemal Atatürk’ün destekleriyle kabul edilmiştir. Diyap Ağa, isminin Dersim olarak kalmasını rica etmiş ve Mustafa Kemal Atatürk’ün de onayıyla ismi değiştirilmemiştir.

Efendiler biz buraya kaçmaya mı geldik hangi savaş?

Sakarya Meydan Muharebesi sırasında Yunan ordusunun Ankara yakınlarına kadar gelmesi üzerine meclisin Kayseri’ye taşınması söz konusu olmuş, tartışmalar sırasında söz alan Diyap Ağa, “Buraya savaşmaya mı yoksa kaçmaya mı geldik!” diyerek Millî Mücadele’ye verdiği destek ve cesareti ile takdir toplamıştır.