Kur’an kavramları: sulh, salâh, sâlih, sâlih amel, ıslâh (2)

C- Salâh~ Fesâd İlişkisi

Fesâd (çıkarmak), münafıkların bir vasfı olduğu gibi, fasıkların da bir vasfıdır (Bakara/26-27).
Müfessirlere göre, “yeryüzünde fesat çıkarma”nın anlamları:
1- Allah’a açıktan isyan etmek,
2- Münafıkların kafirlere arka çıkması,
3- Münafıkların, iman etmedikleri halde iman etmiş görünerek, müminleri kuşkuya düşürmeye çalışmalarıdır. Allah, böyle kimseleri sevmez (Mâide/64) ve onların durumunu düzeltmez (Yunus/ 81)

Amelle İlgili Olarak Salâh/Sâlih Kavramı

I- Amelin Kısımları:

Kur’an’a göre ameller, iyi (sâlih) ve kötü (seyyie) olarak ikiye ayrılmaktadır (Tevbe/102). Müfessirler, sâlih ameli çeşitli kısımlara ayırmışlardır. Razi, kulun amelini üç kısma ayırmaktadır:
1- Kalbin ameli: kulun düşüncesi, inancı ve tasdiki,
2- Dilin ameli: kulun şehadeti ve zikri,
3- Organların ameli: kulun itaati ve ibadeti (Et-tefsiru’l-Kebir).
Hamdi Yazır ise, kalbî, bedenî ve mâlî olmak üzere üçe ayırmaktadır (HDKD).

II- Amellerde Niyet:

Bir insanın yaptığından sorumlu tutulması, niyetine, o işi bilerek, isteyerek yapmış olmasına bağlıdır. Bu konuda Hz. Peygamber (s) şöyle demiştir: “Ameller, niyetlere göre değerlendirilir” (Buhari, Muslim).

|||- Amellerin Önemi:

Kur’an’a göre, iman edip sâlih/iyi ameller işleyenler kurtulacak (Kasas/67); kötü ameller işleyenler ise cezalandırılacaktır (_Bakara 81).

IV- Sâlih Amel

A- Sâlih Amelin Tarifi:
Sâlih amelin çeşitli tarifleri yapılmıştır. Bunların bir kısmı genel, bir kısmı da sınırlıdır. En genel tariflerin biri şöyledir:
“Sâlih amel”, Allah’ı ve Elçisi’ni tasdik edip, emrettiklerini yapmak, yasakladıklarından kaçınmaktır (Taberi).
(Ömer Dumlu, Kur’an’da Salâh Meselesi, DİB, Ankara, 1992)

Yazan ve nakleden: Şeref Aziz TAHA